31 Mayıs 2008 Cumartesi

DOĞU CEPHESİ - ERMENİLERLE SAVAŞ

- Osmanlı Devleti'ni parçalamak isteyen devletler, kendilerine çıkar sağlamak için Osmanlı ülkesinde yaşayan müslüman olmayanların haklarını savunma rolü oynamışlardır.
- Ermenileri de politikalarına alet ettiler. Ermeni sorunu ilk olarak 1877 - 1878 Osmanlı-Rus savaşında, Doğu Anadolu'nun bir kısmını ele geçiren Rusların, buralardaki Ermenileri kışkırtmasıyla başladı.
- Daha sonra Rusya ve İngiltere Ermeni sorununu kendi çıkarları doğrultlsunda kullandılar.
- Rusya, kurulacak bir Ermenistan ile Akdeniz'e ulaşmayı
- İngiltere, bağımsız bir Ermenistan düşüncesiyle, Rusya'nın Akdeniz'e ulaşmasını önlemek istiyordu.
- Kışkırtmalar sonucu bağımsız bir devlet kurma düşüncesiyle kapılan, Ermeniler Erzurum, İstanbul, Yozgat, Kayseri, Çorum ve Van'da olaylar çıkardılar.
- Padişah 2. Abdülhamid'i öldürme teşebbüsünde bulundular.
- 1909'da Adana'da isyan çıkardılar.
- 1. Dünya Savaşı'nda Doğu Anadolu'da ilerleyen Ruslar'ın yanında yer aldılar. 1914'te Zeytun'da isyan çıkardılar, Türkleri öldürdüler.
- Bunu üzerine TBMM, Ermenileri göc ettirme yasasını çıkararak Ermenileri Suriye'ye göc ettirdi.
- 1. Dünya Savaşı'ndan sonra Kafkasya'nın güneyinde bir Ermenistan Devleti kuruldu. İtilaf devletleri Doğu Anadolu'yu Ermenilere vermeyi planladılar.
- Bundan cesaret alan Ermeniler, 1920 Haziranında Türkiye'ye saldırıya geçtiler. Fakat Doğu Cephesi komutanı Kazım Karabekir Paşa komutasındaki Türk kuvvetlerine yenildiler ve Gümrü Antlaşmasını yapmak zorunda kaldılar. (3 Aralık 1920)
- Bu antlaşma ile,
- Kars ve çevresi geri alındı.
- TBMM'nin askeri ve siyasi alanda kazandığı ilk uluslararası başarıdır.
- Doğu cephesi kapanmış, buradaki kuvvetler batı ve güney cephelerine kaydırılmıştır.
-Ermeniler Doğu Anadolu'daki hayellerinden bir süre için vazgeçtiler. Ermeni sorunu kapandı. Daha sonra Gürcistan ile bir anlaşma yapıldı.
- Ardahan, Artvin, Batum tekrar topraklarımıza katıldı.
- Böylece belirlenen Doğu sınırımız, daha sonra 16 Mart 1921'de Rusya ile imzalanan Moskova Ant ile kesin şeklini aldı.

Hiç yorum yok: